កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍សប្តាហ៍នេះ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមបានប្រកាសថា លោក To Lam ដែលជាប្រធានាធិបតី និងជាអគ្គលេខាធិការបក្សកុម្មុយនិស្ត នឹងបំពេញទស្សនកិច្ចការងារ ទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក នាសប្តាហ៍ក្រោយ ហើយចូលរួមសម័យប្រជុំទី៧៩ នៃមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ ក្នុងទីក្រុងញូវយ៉ក។ បន្ទាប់ពីនោះ លោក Lam នឹងបន្តបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការ ទៅកាន់ប្រទេសគុយបា ដែលដៃគូកុម្មុយនិស្តយូរអង្វែងមកហើយរបស់វៀតណាម។
បើតាមអ្នកនាំពាក្យ នៃក្រសួងការបរទេសវៀតណាម ដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចរបស់លោក Lam នឹងប្រព្រឹត្តទៅ ចាប់ពីថ្ងៃទី២១ ដល់ថ្ងៃទី២៧ ខែកញ្ញា ប៉ុន្តែមិនមានការបញ្ជាក់ច្បាស់ អំពីរយៈពេលជាក់លាក់ សម្រាប់ការធ្វើទស្សនកិច្ច នៅប្រទេសនីមួយៗឡើយ។
មែនទែនទៅ ព័ត៌មានអំពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក To Lam ទៅសហរដ្ឋអាមេរិក ត្រូវបានបណ្តាញសង្គម និងសារព័ត៌មានបរទេសចុះផ្សាយជាច្រើនថ្ងៃកន្លងមកហើយ ដោយកាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែកញ្ញា ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Reuters បានចុះផ្សាយថា អំឡុងទស្សនកិច្ចនៅអាមេរិក លោក Lam នឹងត្រូវថ្លែងសារនៅមហាសន្និបាត UN ហើយជួបតំណាងមកពី ក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាយក្សអាមេរិកមួយចំនួន ដូចជា Google និង Metaជាដើម។ ប៉ុន្តែវាមិនច្បាស់ទេថាតើលោក Lam នឹងជួបជាមួយប្រធានាធិបតី Joe Biden ឬបេក្ខជនពីររូបដែលកំពុងឈរឈ្មោះជាប្រធានាធិបតីនៅឆ្នាំ 2024 អនុប្រធានាធិបតី Kamala Harris និងអតីតប្រធានាធិបតី Donald Trump ។
ជាការពិតណាស់ យោងតាមសេចក្តីប្រកាសថ្មីរបស់ក្រសួងការបរទេសវៀតណាម លោក To Lam និងភរិយាបានទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសគុយបា បន្ទាប់ពីដំណើរទស្សនកិច្ច និងធ្វើការនៅសហរដ្ឋអាមេរិក តបតាមការអញ្ជើញរបស់លេខាទីមួយនៃគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមបក្សកុម្មុយនិស្តគុយបា។
អ្នកនាំពាក្យសេតវិមានបានបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយអ្វីនោះទេ ប៉ុន្តែបាននិយាយថា ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងជួបជាមួយមេដឹកនាំនៃប្រទេសជាច្រើនដែលចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ ចំណែកស្ថានទូតវៀតណាមប្រចាំនៅអាមេរិកក៏មិនបានធ្វើអត្ថាធិប្បាយដែរ។
ទន្ទឹមនឹងនេះ សហគមន៍វៀតណាមនៅសហរដ្ឋអាមេរិកបានអំពាវនាវឲ្យមានការតវ៉ាប្រឆាំងនឹងលោក To Lam នៅទីក្រុងញូវយ៉ក នៅថ្ងៃទី ២២ និង ២៣ ខែកញ្ញា។
នៅផ្ទាំងរូបភាពអំពាវនាវឱ្យមានការតវ៉ាបានសរសេរថា “ប្រជាជនវៀតណាមដែលស្រឡាញ់សេរីភាព និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យគួរតែនិយាយយ៉ាងមុតមាំដើម្បីលាតត្រដាងពិភពលោកអំពីចរិតផ្តាច់ការ និងឃោរឃៅរបស់ To Lam នៅពេលគាត់មានវត្តមាននៅមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ”។
ក្រុមអ្នកតវ៉ាប្រឆាំងវៀតណាមនិងហែក្បួនរបស់ពួកគេ និងអង្គការគាំទ្រ ដូចជា អង្គការ Boat People SOS (BPSOS) និងអង្គការ Brotherhood of Democracy ដែលមានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយមន្ត្រីអាមេរិក។
បើតាមក្រុមអ្នកជំនាញបានលើកឡើងថា ការតវ៉ារបស់គណបក្សប្រឆាំងវៀតណាម គឺមានការគាំទ្រពីសំណាក់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅពីក្រោយ និងបង្ហាញអំពីវិធីសាស្ត្រក្នុងការប្រឆាំងតវ៉ា ដែលស្រដៀងគ្នាទៅនឹងការតវ៉ាប្រឆាំងគម្រោងតំបន់ត្រីកោណ CLV ដោយអ្នកប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅក្រៅប្រទេស។
បើនិយាយពីគម្រោងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម (CLV-DTA) សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក្នុងនាមប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងសម្តេចធិបតីនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ព្រមទាំងថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលៗផ្សេងទៀត នៅយប់ថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤នេះ បានប្រកាសពីការសម្រេចរបស់កម្ពុជា ក្នុងការបញ្ចប់ការចូលរួមក្នុងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម (CLV-DTA) ចាប់ពីថ្ងៃ២០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤នេះតទៅ។
ការបញ្ចប់នេះសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានសង្កត់ធ្ងន់ថា ដើម្បី «ដកអាវុធចេញពីដៃពួកជ្រុលនិយម» កុំឲ្យមានលទ្ធភាពញុះញង់បោកប្រាស់ប្រជាជនកម្ពុជាតទៅទៀត។
ពួកជ្រុលនិយមអាចឆ្លៀតឱកាសប្រកាសពីជោគជ័យរបស់គេលើការទាមទារនេះ តែពួកគេបានបាត់បង់អាវុធដ៏សំខាន់ដែលពួកគេធ្លាប់កាន់វាយរាជរដ្ឋាភិបាល។ ម្យ៉ាងទៀត ជោគជ័យរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺវាស្ថិតនៅលើរាជរដ្ឋាភិបាលចេះដោះស្រាយ កង្វល់របស់ប្រជាជន និងចេះដកអាវុធចេញពីដៃសត្រូវ។
ត្រឡប់មកវិញ បើនិយាយពីវៀតណាម អស់រយៈពេលរាប់ទសវត្សរ៍មកហើយ យុទ្ធសាស្រ្តការទូតរបស់វៀតណាមក្នុងការរក្សាតុលភាពជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ហាក់មានប្រសិទ្ធភាព ក៏ប៉ុន្តែវាហាក់លឿនពេកក្នុងការវាយតម្លៃ ថាតើវិធីសាស្រ្តណាំត្រឹមត្រូវ ហើយបន្ដឋិតថេរទៅមុខតទៀតដែរឬទេ? ព្រោះថាវាក៏អាស្រ័យលើ គោលនយោបាយរបស់អាមេរិក និង វៀតណាម ស្រប់គ្នាដល់កម្រិតណា។
ងៀកមកវិញ បើចាប់អារម្មណ៍ពីសមាសភាពនៃក្រុមដែលប្រឆាំងវៀតណាមនិងអង្គការគាំទ្រ ដូចជា អង្គការ Boat People SOS (BPSOS) ជាក្រុមប្រឆាំងដែលមានមនុស្សភាគច្រើនជាអ្នកធ្លាប់ជាប់ពន្ធនាគារ ដោយសារតែការសម្របសម្រួលការប្រមូលផ្ដុំនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាមកន្លងមក។ អង្គការនេះមានស្នាក់ការនៅរដ្ឋ Virginia សហរដ្ឋអាមេរិក។ បេសកកម្មរបស់ BPSOS គឺដើម្បីផ្ដល់អំណាច និងរៀបចំចាត់ចែងឱ្យបុគ្គល ក៏ដូចជាសហគមន៍វៀតណាមស្វែងរកសេរីភាព និងសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរបស់ពួកគេ។
ចំពោះក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចម៉ុងតាញ៉ា គឺជាក្រុមដែលធ្លាប់បានប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមដើម្បីទាមទារសិទ្ធិសេរីភាព និងទទូចឱ្យបញ្ឈប់ការអំពើហិង្សា ក៏ដូចជាការរំលោភបំពានរយៈពេលជិត៥ទសវត្សមកលើពួកគេ។ កាលពីអំឡុងឆ្នាំ២០២៣ ក្រុមនេះក៏ធ្លាប់បានធ្វើបាតុកម្មនៅអាមេរិក ដើម្បីទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពសម្រាប់ជនជាតិដើមភាគតិចនៅវៀតណាមផងដែរ។
រីឯអង្គការ បងប្អូនដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ គឺជាអង្គការត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយលោក Nguyen Van Dai ក្នុងឆ្នាំ២០១៣។ លោក Dai ក៏ជាសកម្មជនបានបង្កើតគណៈកម្មការសិទ្ធិមនុស្សនៅវៀតណាម និងត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅឆ្នាំ២០១៥ពីបទឃោសនាប្រឆាំងរដ្ឋ។ ក្រោយត្រូវបានដោះលែងលោកបានស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោននៅបរទេស ដើម្បីបន្ដសកម្មភាពរិះគន់ និងជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងវៀតណាម។
នៅសហរដ្ឋអាមេរិកអង្គការមួយនេះមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយមន្ដ្រីអាមេរិកជាច្រើនរូប ហើយទូតអាមេរិកនីមួយៗមុននឹងបំពេញបេសកកម្មទៅវៀតណាម ពួកគេតែងជួបជាមួយក្រុមប្រឆាំងវៀតណាមនៅក្រៅប្រទេសទាំងនេះសិន។ ឧទាហរណ៍ដូចជា លោក Ted Osius អតីតអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកប្រចាំនៅវៀតណាមពីឆ្នាំ២០១៤-២០១៧។
គេកត់សម្គាល់ថា សម្រាប់មេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់វៀតណាមជាច្រើន ពួកគេតែងតែចង់មើលឃើញថា សហរដ្ឋអាមេរិក នឹងមាននយោបាយល្អមួយ មកលើប្រទេសអំណាចមធ្យមដូចជាវៀតណាមដែលចង់មានផ្លូវឯករាជ្យរបស់ខ្លួន៕
អ្នកនិពន្ធ៖ Chim Ratha
