នៅក្នុងអាណាចក្រនៃរូបិយប័ណ្ណឌីជីថល Worldcoin បានលេចចេញជាគម្រោងដែលមានការរំពឹងទុកខ្ពស់ ដោយបានត្រៀមខ្លួនដើម្បីណែនាំនូវឧបករណ៍ពិសេសដែលនឹងត្រូវបានចែកចាយដល់បុគ្គលដែលអាចបង្កើតអត្តសញ្ញាណជាក់លាក់របស់ពួកគេ។ តើ Worldcoin ជាអ្វី? វាដំណើរការយ៉ាងដូចម្តេច?
Worldcoin គឺជាវេទិកាកំណត់អត្តសញ្ញាណឌីជីថលដែលមានគោលបំណងផ្តល់ឱ្យមនុស្សម្នាក់ៗនៅលើពិភពលោកនូវវិធីដ៏ងាយស្រួលមួយដើម្បីផ្ទៀងផ្ទាត់ថាពួកគេជាមនុស្សពិតប្រាកដ ហើយមិនមែនជា bot ឬ AI algorithm នោះទេ។
ក្រុមហ៊ុនបង្កើត Worldcoin ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយ Altman ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាការបង្កើត ChatGPT ។
ពិតជានឹកស្មានមិនដល់ Altman បានធ្វើឱ្យបញ្ហាដែល Worldcoin ចង់ដោះស្រាយកាន់តែពិបាកជាមួយនឹងតួនាទីរបស់គាត់ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យ AI យ៉ាងឆាប់រហ័ស។
ចំពោះការដំណើរការ Worldcoin ប្រៀបដូចទៅនឹងកៅអីជើង 3 ៖ វាដំណើរការបានលុះត្រាតែមនុស្សទទួលយក និងប្រើប្រាស់ 3 សមាសធាតុដែលអាស្រ័យគ្នាទៅវិញទៅមក។ គិតត្រឹមឆ្នាំ២០២៣នេះ Worldcoin Orbs មានលក់នៅទីក្រុងហុងកុង តូក្យូ សិង្ហបុរី សេអ៊ូល ប៉ារីស លីសបោន ទីក្រុងម៉ិកស៊ិក សៅប៉ូឡូ ណៃរ៉ូប៊ី ញូវយ៉ក សាន់ហ្វ្រាន់ស៊ីស្កូ និងទីក្រុងប្រហែល 25 ផ្សេងទៀតជុំវិញពិភពលោក។
វិធីសាស្រ្តចម្បងនៃការសម្រេចបានគម្រោងនេះ គឺពាក់ព័ន្ធនឹងការស្កេនកែវភ្នែក តាមរយៈគម្រោង crypto មួយដែលគេហៅថា “orbs” ។ orb គឺជាឧបករណ៍ដែលស្កែនកែវភ្នែករបស់មនុស្ស ដើម្បីបញ្ជាក់ថាពួកគេពិតជាមនុស្សពិតប្រាកដ និងផ្តល់រង្វាន់ដល់ពួកគេជាមួយនឹងឧបករណ៍(token) Worldcoin ។ រហូតមកដល់ពេលនេះ មានចំនួនដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ជាង ១,៧ លាននាក់ ដែលបានចុះឈ្មោះសម្រាប់ការចែកចាយ ដែលភាគច្រើនមកពីតំបន់នានាក្នុងភាគខាងត្បូងនៃសកលលោក (Global South) ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅពេលដែលកាលបរិច្ឆេទនៃការចេញឱ្យប្រើជិតមកដល់ បុគ្គលឆ្លៀតឱកាសកំពុងបង្កើតវិធីសាស្រ្តដើម្បីក្លែងបន្លំប្រព័ន្ធ ដែលបង្កើនការព្រួយបារម្ភ និងបង្កឱ្យមានការជជែកដេញដោល។
ជាមួយគ្នានោះ ប្រទេសមហាអំណាចចិន បានធ្វើការហាមឃាត់រាល់ប្រតិបតិ្តការរូបិយប័ណ្ណឌីជីចលគ្រប់ប្រភេទ និងថែមទាំងប្តេជ្ញាបញ្ឈប់ការជីកកាក់គ្រីបតូ (Crypto mining) ខុសច្បាប់ ដែលអាចប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ឧស្សាហកម្មតម្លៃរាប់ពាន់លានដុល្លារ ។ ដោយធនាគារ People’s Bank of China បាននិយាយនៅលើគេហទំព័រផ្លូវការរបស់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃសុក្រថា រាល់ប្រតិបតិ្តការ ដែលជាប់ទាក់ទងជាមួយកាក់គ្រីបតូ នឹងត្រូវចាត់ទុកថាជាសកម្មភាពជួញដូរហិរញ្ញវត្ថុខុសច្បាប់ ដោយរាប់បញ្ចូលទាំងសេវាកម្មប្តូរប្រាក់ឆ្លងប្រទេសផងដែរ ។ ធនាគារកណ្តាលរបស់ចិនមួយនេះ បានបន្ថែមទៀតថា រូបិយប័ណ្ណអេឡិចត្រូនិកធំៗ រួមទាំង Bitcoin និង Tether ក៏ត្រូវបានហាមឃាត់ដែរ ។
ដោយឡែកកាលពីពេលថ្មីៗកន្លងទៅ BlockBeats ដែលជាគេហទំព័រព័ត៌មានចិន ដែលភ្ជាប់ទៅកាន់ Twitter ដើម្បីបង្ហាញពីការអភិវឌ្ឍន៍ដ៏គួរឱ្យព្រួយបារម្ភមួយ៖ វាបានបង្ហាញថាបុគ្គលនៅក្នុងប្រទេសចិនកំពុងងាកទៅរកការទិញស្កែនកែវភ្នែកដែលបានទទួលពីប្រទេសកម្ពុជា និងអាហ្រ្វិកក្នុងតម្លៃទាបគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ទាបត្រឹម៣០ដុល្លារ។
ការស្កែនទាំងនេះ ទទួលបានតាមរយៈមធ្យោបាយគួរឱ្យសង្ស័យ អនុញ្ញាតឱ្យបុគ្គលឆ្លងកាត់ដំណើរការផ្ទៀងផ្ទាត់ និងអាចទទួលបានសិទ្ធិចូលប្រើឧបករណ៍ Worldcoin ដោយមិនតម្រូវតាមលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យចាំបាច់។
ជាមួយគ្នានោះផងដែរ នាយកដ្ឋានប្រឆាំងបទល្មើសបច្ចេកវិទ្យានៃប្រទេសកម្ពុជា (Anti Cyber Crime
Department) បានចេញនូវសេចក្តីជូនដំណឹងយ៉ាងដូឆ្នេះថា នាយកដ្ឋានប្រឆាំងបទល្មើសបច្ចេកវិទ្យា
បានឃើញការផ្សព្វផ្សាយរបស់គេហទំព័រសារព័ត៌មានចិនឈ្មោះ BlockBeats ដែលភ្ជាប់ទៅកាន់ Twitterបានផ្សព្វផ្សាយថា មានបុគ្កលមួយចំនួនកំពុងប្រើប្រាស់ ឧបករណ៍ Orb ថតរូបកែវភ្នែក ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា និងប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងទ្វីបអាហ្វ្រិកដោយក្នុង ០១ នាក់ នឹងទទួលបានថវិការ ៣០ដុល្លារ ឬក្រោមនេះដើម្បីយកទៅបង្កើតកណនីក្នុងកម្មវិធី Worldcoin App ជាប្រភេទ Crypto Wallet ដែលប្រើប្រាស់រូបិយប័ណ្ណឌីជីថល Worldcoin (Cryptocurrency)។
ប៉ុន្តែ តាមការស្រាវជ្រាវរបស់នាយកដ្ឋាន សូមបញ្ជាក់ថាសកម្មភាពក្នុងរូបថត ដែលភ្ជាប់ជាមួយអត្ថបទនោះ ក៏កើតឡើងនៅប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី និងមានការចុះផ្សាយអំឡុងខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ មកម្លេះមិនមែននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានោះទេ។ បើសាធារណជនណាមានព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធករណីនេះ សូមសហការផ្តល់ដំណឹងមកតាមរយៈ Page Facebook របស់នាយកដ្ឋានប្រឆាំងបទល្មើសបច្ចេកវិទ្យា (Anti Cyber Crime Department)។
ដោយឡែកនៅក្នុងប្រទេសកេនយ៉ាង អាជ្ញាធរកេនយ៉ាផ្អាកគម្រោងរូបិយប័ណ្ណឌីជីថល Worldcoin ជុំវិញបញ្ហាសុវត្ថិភាពអ្នកប្រើប្រាស់ផងដែរ។
តាមប្រភព Reuters Connect ក្នងឆ្នាំ២០២៣នេះ ពលរដ្ឋកេនយ៉ាជាច្រើនរយនាក់បាននាំគ្នាមកតម្រង់ជួរយ៉ាងវែងអន្លាយនៅតាមផ្សារទំនើបដែលជាដៃគូររបស់គម្រោងរូបិយប័ណ្ណឌីជីថលមួយមានឈ្មោះថា Worldcoin ដើម្បីរង់ចាំស្កែនប្រស្រីភ្នែកទៅតាមលក្ខខណ្ឌកំណត់របស់គម្រោងកម្មវិធីដើម្បីអាចទទួលបានរង្វាន់ជាកាក់ប្រាក់ឌីជីល (Cryptocurreny Token) នៅក្នុងតម្លៃប្រមាណជា ៥០ដុល្លារអាម៉េរិក ។ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងស្រុករបស់ប្រទេសកេនយ៉ាធ្លាប់បានរាយការណ៍ថា ពលរដ្ឋកេនយ៉ាជាង ៣៥ម៉ឺននាក់ហើយដែលបានចុះឈ្មោះជាមួយគម្រោងរូបិយប័ណ្ណឌីជីថលរបស់ (Worldcoin) ជាថ្នូរទៅនឹងប្រាក់រង្វាន់ដូចបានសន្យារបស់ក្រុមហ៊ុន ។
បើតាមពលរដ្ឋកេនយ៉ាមួយរូបបានបញ្ជាក់ឱ្យដឹងថា គេបានឃើញការផ្សព្វផ្សាយរបស់គម្រោងរូបិយប័ណ្ណឌីជីថល (Worldcoin) នៅលើបណ្តាញអ៊ីនធឺណិត ហើយក៏បានចាប់អារម្មណ៍ចំពោះគម្រោងមួយនេះជាខ្លាំង ជាហេតុធើ្វឱ្យគេមកចូលរួមធើ្វការស្កែនប្រស្រីភ្នែកសម្រាប់ជាការកំណត់ ID តាមលក្ខណៈជីវសាស្រ្ត ដើម្បីអាចទទួលបានកាក់ប្រាក់ឌីជីថលទៅក្នុងគណនីនៃកម្មវិធី (Worldcoin App) ។
យ៉ាងណាមិញ ស្ថាប័នក្រសួងមហាផ្ទៃកេនយ៉ាបានដាក់ការសង្ស័យថា គម្រោងកម្មវិធីរូបិយប័ណ្ណឌីជីថលរបស់ (Worldcoin) គឺជាសកម្មភាពបោកបញ្ឆោតក្នុងគោលដៅដើម្បីធើ្វការសិក្សាស្រាវជ្រាវដែលមានលក្ខណៈទុច្ចរិត និងបានសម្រេចបញ្ជាឱ្យផ្អាកសកម្មភាពគម្រោងរបស់ខ្លួនជាបណ្តោះអាសន្ន ដើម្បីទុកឱកាសឱ្យខាងមន្រ្តីជំនាញធើ្វការវាយតម្លៃស៊ីជម្រៅចំពោះហានិភ័យផ្នែកសុវត្ថិភាពសាធារណៈដែលអាចបង្កឡើង ។
ជាការពិតណាស់ ដោយទទួលស្គាល់ពីភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃស្ថានភាពនេះ អ្នកនាំពាក្យរបស់ Worldcoin បានដោះស្រាយឧប្បត្តិហេតុទាំងនេះនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាលាយលក្ខណ៍អក្សរដែលផ្តល់ទៅឱ្យ The Block ។ ខណៈទទួលស្គាល់ការកើតឡើងនៃករណីបែបនេះ អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបានសង្កត់ធ្ងន់ថា បញ្ហានេះត្រូវបានកំណត់ត្រឹមចំនួនតិចតួចប៉ុណ្ណោះ ដែលគេប៉ាន់ស្មានថាមានចំនួន «ប៉ុន្មានរយ»។
កន្លងទៅនៅក្នុងប្រទេសចិនក៏បានចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យខ្ទង់ជាងពាន់នាក់ ក្នុងការលាងលុយកខ្វក់ Cryptocurrency នេះផងដែរ។ ដោយក្រសួងសន្តិសុខសាធារណៈប្រទេសចិនបានបង្ហាញរបាយការណ៍ ថា ប៉ូលិសបានធ្វើការបណ្តេញក្រុមឧក្រិដ្ឋកម្មជាង ១៧០ ក្រុមដែលពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងការប្រើប្រាស់ cryptocurrency ដើម្បីលាងលុយកខ្វក់ ហើយក្រសួងបាននិយាយនៅលើគណនី Wechat របស់ខ្លួនថាក្រសួងបានធ្វើការកាត់ទោសទៅលើអតិថិជនរបស់ខ្លួននូវកម្រៃជើងសាពី ១,៥ ភាគរយទៅ ៥ ភាគរយដើម្បីប្តូរប្រាក់ខុសច្បាប់ទៅជារូបិយប័ណ្ណនិម្មិតតាមរយៈការដោះដូររូបិយប័ណ្ណ ហើយសមាគមទូទាត់ប្រាក់របស់ចិនបាននិយាយថា ចំនួនឧក្រិដ្ឋកម្មដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការប្រើប្រាស់រូបិយប័ណ្ណនិម្មិតកំពុងតែមានការកើនឡើងជាខ្លាំង។ អ្នកជំនាញបានធ្វើការព្យាករណ៍ថា គំនិតផ្តួចផ្តើម crypto បានប្រឈមមុខនឹងបញ្ហានៃការលួចគណនីតាមរយៈការបង្ហោះប្លក់ ដោយគូសបញ្ជាក់ពីសារៈសំខាន់នៃវិធានការសុវត្ថិភាពដ៏រឹងមាំក្នុងការរក្សាសុចរិតភាពនៃប្រព័ន្ធរបស់ពួកគេ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ Worldcoin បានគូសបញ្ជាក់ពីយន្តការមួយសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ក្នុងការទទួលបានការគ្រប់គ្រងឡើងវិញនូវលេខសម្គាល់ពិភពលោក (World ID) របស់ពួកគេ ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការលក់ខុសច្បាប់នៃលិខិតបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាណបុគ្គល ដែលជាគណនីដែលបានផ្ទៀងផ្ទាត់ដែលទាក់ទងនឹងការចែកចាយឧបករណ៍។
យោងតាម Worldcoin អ្នកប្រើប្រាស់មានសមត្ថភាពក្នុងការទាមទារលេខសម្គាល់ពិភពលោករបស់ពួកគេឡើងវិញដោយឆ្លងកាត់ការស្កេនលើកទី២ជាមួយ orbs មួយក្នុងចំណោម orbs នានា។ តាមរយៈការអនុវត្តស្រទាប់បន្ថែមនៃការស្កែននេះ គម្រោងនេះមានគោលបំណងរារាំងការចូលប្រើប្រាស់ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតចំពោះព័ត៌មានបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាណបុគ្គល និងលើកកម្ពស់ការការពារគណនីអ្នកប្រើប្រាស់។ គោលបំណងគឺដើម្បីធ្វើឱ្យមានតុល្យភាពដែលដំណើរការនេះមានការប្រកួតប្រជែងគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីទប់ស្កាត់ការលួច ឬការលក់ដោយគ្មានការអនុញ្ញាត ខណៈពេលដែលនៅសល់អាចចូលប្រើប្រាស់បានសម្រាប់គោលបំណងយកគណនីស្របច្បាប់មកវិញ។
គួរបញ្ជាក់ថា (Worldcoin) គឺគម្រោងរូបិយប័ណ្ឌឌីជីថលថ្មីមួយដែលបានបង្កើតឡើងដោយក្រុមអ្នកជំនាញនៅសហរដ្ឋអាម៉េរិកនិងអាឡឺម៉ង់ ដោយប្រើប្រាស់នូវបច្ចេកវិទ្យាកំណត់សម្គាល់អត្តសញ្ញាណតាមលក្ខណៈជីវសាស្រ្តដើម្បីផ្ទៀងផ្ទាត់សុក្រិតភាពរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ ស្របពេលបច្ចេកវិទ្យា AI កំពុងវិវត្តខ្លាំង ក៏បានធើ្វឱ្យមានការក្លែងបន្លំអត្តសញ្ញាណរបស់អ្នកប្រើប្រាស់តាមប្រព័ន្ធឌីជីថល កាន់តែមានភាពងាយស្រួល ហើយនេះគឺជាក្តីកង្វល់ដ៏ធំរបស់ក្រុមអ្នកជំនាញ ៕
អ្នកនិពន្ធ៖ Chim Ratha
