Category: Opinion

នាថ្ងៃទី១០ ខែវិច្ឆកា ឆ្នាំ២០២១នេះ ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកបានធ្វើការប្រកាសមួយស្ដីពីការដាក់ទណ្ឌកម្មលើមន្រ្តីយោធាជាន់ខ្ពស់របស់ប្រទេសកម្ពុជា ចំនួនពីររូប រួមមាននាយឧត្ដមសេនីយ៍ ចៅ ភិរុណ ដែលមានតួនាទីជាអគ្គនាយកនៃនាយកដ្ឋានសម្ភារៈបច្ចេកទេសនៃក្រសួងការពារជាតិ និងនាយឧត្ដមនាវី ទៀ វិញ ដែលមានតួនាទីជាអគ្គមេបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងជាមេបញ្ជាការកងទ័ពជើងទឹកជុំវិញបញ្ហាអំពើពុករលួយលើបញ្ហាកម្រោងសាងសង់ និងកែលម្អកំពង់ផែជើងទឹករាមដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ។ យោងទៅតាមរតនាគារជាតិអាមេរិកបានឱ្យដឹងថា ការដាក់ទណ្ឌកម្មនេះបណ្ដាលមកពីការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយធ្ងន់ធ្ងរនៅកម្ពុជារបស់បុគ្គលទាំងពីរ។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ការដាក់ទណ្ឌកម្មនេះ រួមមានការបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិដែលពួកគេអាចមាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងការរឹតត្បិតទិដ្ឋាការមិនឱ្យពួកគេ និងសមាជិកក្រុមគ្រួសារសាច់ញាតិបង្កើតរបស់ពួកគេធ្វើដំណើរមកជាន់ដីសហរដ្ឋអាមេរិកបានឡើយ។ ទណ្ឌកម្មនេះ ក៏ហាមប្រាមមិនឱ្យជនជាតិ...

ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាជាប្រទេសតូចមួយក្នុងណោមប្រទេសដទៃទៀតដែលស្ថិតនៅក្នុងភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ប៉ុន្តែមានអាយុកាលជាយូរលង់ណាស់មកហើយ ព្រមទាំងមានអរិយធម៌ដ៏រុងរឿងមួយជាប្រវត្តិសាស្រ្តហើយបានបន្តរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះទៀតផង។ ទោះបីជាកម្ពុជាបានឆ្លងកាត់រជ្ជកាលដ៏រុងរឿងកាល ពីអតីតកាលយ៉ាងណាក្ដី ក៏កម្ពុជាបានឆ្លងកាត់នូវរឿងរ៉ាវជាច្រើន ជាពិសេសនោះគឺយុគ្គដ៏ខ្មៅងងឹតដែលធ្វើឱ្យកម្ពុជាធ្លាក់ដល់ចំណុចសូន្យរួមបញ្ជូលទាំងសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ វប្បធម៌ ធនធានមនុស្ស និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងៗទៀតក៏ត្រូវបានបំផ្លាញនៅក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍ដែលរាប់ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧៥ រហូតដល់ ១៩៧៩ ហើយសង្គ្រាមរ៉ាំរ៉ៃបានបន្តរហូតដល់កំឡុងឆ្នាំ១៩៩៨ ដែលការវាយប្រហារគ្នាឯងត្រូវបានបញ្ចប់ទាំងស្រុងដោយការបង្កើតនយោបាយឈ្នះៗរបស់សម្ដេចតេជោហ៊ុន សែន។ ចាប់ពីពេលនោះមកទើបកម្ពុជាបានស្គាល់អ្វីទៅជាសន្តិភាពពេញលេញ ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព និងមានមុខមាត់លើឆាកអន្តរជាតិជាថ្មីម្ដងទៀត។ រហូតមានសព្វថ្ងៃនេះកម្ពុជាត្រូវបានរងទុក្ខវេទនាជាច្រើនដោយសង្រ្គាមផ្ទៃក្នុង និងការទទួលរងនូវឥទ្ធិពលនៃសង្គ្រាមត្រជាក់ដែលបានជះឥទ្ធិពលមកលើប្រទេសកម្ពុជា។ បន្ទាប់ពីទទួលបានសន្តិភាពពេញលេញ កម្ពុជា គឺត្រូវចាប់ផ្ដើមសារជាថ្មីម្ដងទៀតពីបាតដៃទទេដោយមិនមាននូវធនធានមនុស្សដូចប្រទេសដ៏ទៃនោះឡើយដោយសារតែអ្នកមានចំណេះដឹងជាច្រើន...

ប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិកមានសម្ថភាពអាចដឹងថាកម្ពុជាកំពុងធ្វើអ្វីនៅក្នុងមូលដ្ឋានកងទ័ពរាមហើយនោះ ហេតុអ្វីពួកគេនៅតែទាមទារឱ្យមានការចុះទស្សនៈកិច្ចពេញលេញនៅទីនោះទៀត? តើអ្នកដឹងទេថាសហរដ្ឋអាមេរិក គឺជាប្រទេសដែលមានសព្វាវុធទំនើបជាងគេបើប្រៀបធៀបនឹងប្រទេសដ៏ទេសរួមទាំងប្រទេសចិនផងដែរ ជាងនេះទៅទៀតសហរដ្ឋអាមេរិកថែមទាំងមានលទ្ធភាពអាចពិនិត្យពិច្ច័យទៅលើសកម្មភាពរបស់ដ៏ទៃពីលើអាកាសទៀតផងប្រសិនបើប្រព័ន្ធ ការពាររបស់ប្រទេសនោះខ្សោយដោយមិនមានការទប់ស្កាត់ចំពោះការតាមដាននោះទេ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយសហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែធ្វើប្រងើយ និងបន្តចោទប្រកាន់មកលើប្រទេសកម្ពុជាស្ដីទីមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាមដោយលើកឡើងដដែលៗថាកម្ពុជាបានអនុញ្ញាត្តិឱ្យប្រទេសចិនសាងសង់ មូលដ្ឋានកងទ័ពនៅទីនោះ។ ជាក់ស្ដែងនាពេលថ្មីៗនេះ មជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាយុទ្ធសាស្ត្រ និងអន្តរជាតិ (CSIS) របស់សហរដ្ឋអាមេរិក បានបង្ហាញជាសាធារណៈនូវអ្វីដែលខ្លួនបានមើលឃើញពីផ្កាយរណបដែលបង្ហាញពីការសាងសង់នៅខែសីហា និងខែកញ្ញានៃអគារថ្មីចំនួន ៣ និងការចាប់ផ្តើមផ្លូវថ្មី។ អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតអាមេរិកលោក Chad Roedemeier នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយបាននិយាយថាវត្តមានយោធាបរទេសណាមួយនៅរាមនឹងរំលោភ រដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជា និងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខតំបន់។...

នាប៉ុន្មានថ្ងៃខាងមុខនេះពោលគឺថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ នេះនឹងឈានទៅដល់ ៣០ ឆ្នាំនៃការចុះហត្ថលេខានៃសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ១៩៩១ ដែលជាការបញ្ជប់សង្រ្គាមស៊ីវិលរ៉ាំរ៉ៃក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ សន្ធិសញ្ញានេះមានរដ្ឋាភិបាលចំនួន ១៨ ដែលជាហត្ថលេខី រួមទាំងភាគីខ្មែរចំនួនបួនទៀតរួមមាន រដ្ឋកម្ពុជា, ហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច, រណសិរ្សជាតិរំដោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ របស់លោកតា សឺន សាន និងខ្មែរក្រហម រួមបញ្ចូលគ្នាបង្កើតជា«ក្រុមប្រឹក្សាជាតិជាន់ខ្ពស់»។ រហូតមកដល់ពេលនេះអស់រយៈពេលប្រមាណខិតជិតទៅនឹង ៣០ ឆ្នាំទៅហើយ ប្រទេសកម្ពុជាបានបន្តការអភិវឌ្ឍន៍ និងបន្តដំណើរទៅមុខឥតឈប់ឈរ...

មេឧទ្ទាមក្បត់ជាតិកំពុងតែធ្លាក់ខ្លួនផុងចូលក្នុងល្បែងនយោបាយដ៏ស្មោកគ្រោក និងរាក់កំភែលរបស់ខ្លួន ក្រោយពីជននេះបានឆ្លៀត ឆក់យកពាក្យប៉ុន្មានឃ្លាដែលកាសែត The Guardan ចុះផ្សាយខុសយកមកជួយឃោសនាបន្តដោយចោទប្រកាន់ថាសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន មានលិខិតឆ្លងដែនប្រទេសស៊ីប។ សម រង្ស៊ី មេឧទ្ទាមក្បត់ជាតិបានឆ្លៀតឱកាសធ្វើនយោបាយទៅលើអត្ថបទដែលចុះផ្សាយបំភ្លៃការពិតនេះទៀតផង ។ ដោយយកពាក្យប៉ុន្មានម៉ាត់របស់កាសែត The Guardan នៅថ្ងៃទី៥ ខែតុលា ជននេះបានបង្ហោះខិត្តបណ្ណនិយាយបំផ្លើសចោទប្រកាន់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ថា ប្រុងរត់ចោលស្រុកក្រោយពីបានទិញលិខិតឆ្លងដែន...

សម្ព័ន្ធភាពយោធាត្រីភាគី AUKUS រវាងសហរដ្ឋអាមេរិក, អង់គ្លេស និងអូស្ត្រាលីត្រូវបានប្រកាសបង្កើតឡើងកាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ នេះ។ តើ AUKUS ជាអ្វីឱ្យពិប្រាកដ? AUKUS គឺជាកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិសុខរវាងប្រទេសចំនួនបីរួមមាន អូស្ត្រាលី អាមេរិក និងអង់គ្លេស។ កិច្ចព្រមព្រៀងអនុញ្ញាតឱ្យមានការចែករំលែកបច្ចេកវិទ្យា និងភាពឆ្លាតវ័យកាន់តែច្រើនថែមទៀត ហើយអ្វីដែលសំខាន់នោះវាបានផ្តល់ឱកាសឱ្យអូស្រ្តាលីទទួលនូវបច្ចេកវិទ្យាសម្ងាត់ដើម្បីសាងសង់នាវាមុជទឹកដែលដំណើរការដោយ ថាមពលនុយក្លេអ៊ែរទោះបីជាមិនមានបំពាក់ដោយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរក៏ដោយក្ដី។ ជាងនេះទៅទៀតកិច្ចព្រមព្រៀងមួយនេះត្រូវបានគេគត់សម្គាល់ឃើញថា វាបានបង្កើតឡើងដើម្បីទប់ទល់នឹងការកើនឡើងឥទ្ធិពលនៃប្រទេសចិន ជាពិសេសនោះគឺនៅក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ស្របពេលជាមួយគ្នានេះដែរ...

នាពេលថ្មីៗនេះសហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្ដល់ហិរញ្ញប្បទានបន្ថែមក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ ៥ លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវស្ថានភាពសុខភាពរបស់អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម តាមរយៈគម្រោងដែលមានឈ្មោះថា «ការលើកកម្ពស់សិទ្ធិ និងការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវស្ថានភាពសុខភាពរបស់អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម» ដែលគ្រប់គ្រងដោយមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា។ នេះបើយោងតាមការបង្ហោះនៅលើគេហទំព័រផ្លូវការរបស់ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំប្រទេសកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១។ នេះជាជំនួយជាទឹកប្រាក់ដល់អ្នកដែលបានរងគ្រោះពីរបបខ្មែរក្រហម ប៉ុន្តែសហរដ្ឋអាមេរិកដូចជាមិនមានបំណងក្នុងការបោះបង់បំណុលដែលជាដើមចមនៃ ការបំផ្លិតបំផ្លាញកម្ពុជា និងសម្លាប់ប្រជាជនកម្ពុជាកំឡុងឆ្នាំ១៩៧០ ដែលបានបណ្ដាលឱ្យមានមនុស្សបាត់បង់ជីវិតជាច្រើនអ្នក ហើយអ្នកដែលទទួលជំនួយពីសហរដ្ឋអាមេរិកនាពេលនេះក៏ជាជនរងគ្រោះដោយសារបំណុលនោះផងដែរ។ ទោះបីជាសហរដ្ឋអាមេរិកហាក់ដូចបង្ហាញភាពអាណិតអាសូរលើបញ្ហាដែលកើតឡើងពីអតីតកាលក្ដី ប៉ុន្តែភាគីអាមេរិកដូចជាមិនដែលមានបំណងនឹងបោះបង់ចោលបំណុលដែលសាងឡើងដោយលោកសេនាប្រមុខលន់ ណលនោះឡើយ។ ស្របពេលជាមួយគ្នានេះដែរ កាលពីដើមខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១កន្លងទៅនៅ នាដំណើរទស្សនៈកិច្ចរបស់អនុរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសអាមេរិកលោកស្រី...