Author: Bun

សម រង្ស៊ី ៖ សត្វល្អិតរបស់ប្រទេសកម្ពុជា
លោកឧបនាយករដ្ ឋមន្ត្រី ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃកម្ពុជា បានធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសបារាំងរយៈពេល ២ សប្តាហ៍ គឺចាប់ពីថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ដល់ថ្ងៃទី០៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១នេះ ដោយមានធុរៈផ្ទាល់ខ្លួន។ លោក ស ខេង មិនបានផ្ដល់មូលហេតុជាក់លាក់នៅដើមឡើយ គ្រាន់តែបញ្ជាក់ថាទទួលបានការអនុញ្ញាតពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុនសែន។ នៅថ្ងៃទី៣០ ខែសីហា កូនប្រុស លោក...

ការនាំជនបរទេសចូលមកចូលរួមកិច្ចការផ្ទៃក្នុងនៃប្រទេសមិនមែនជាសញ្ញាវិជ្ជមាននោះឡើយ
នាពេលថ្មីៗនេះលោកសម រង្សីបានធ្វើការប្រកាសក្នុងបណ្ដាញសង្គមផ្ទាល់ខ្លួនរបស់លោកថា ខ្លួនបានធ្វើដំណើរដល់ប្រទេសសហរដ្ឋអាមេរិកហើយ ប៉ុន្តែមិនបានបញ្ជាក់អំពីព័ត៌មានអ្វីបន្ថែមទៀតនោះឡើយដូចជាគោលបំណងនៃការធ្វើដំណើរទស្សនៈកិច្ចនេះ ឬផែនការអ្វីនោះទេ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក្ដីលោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានដាក់ការសង្ស័យថា អតីតប្រធានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិទៅសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងគោលបំណងជួបជា មួយមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់របស់អាមេរិកដើម្បីបំផ្លាញកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះ។ ជាងនេះទៅទៀតអ្នកនាំពាក្យគណៈបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានបន្ថែមទៀតថា “ការដែលក្រុមឧទ្ទាមក្រៅច្បាប់ដែលសម្ដៅដល់ លោក សម រង្ស៊ី ទៅរកជួបមន្ត្រីអាមេរិកជាភស្តុតាងបញ្ជាក់ពីគំនិតអាក្រក់របស់ក្រុមឧទ្ទាមក្រៅច្បាប់ដែលតែងតែ ចង់បំផ្លាញខ្មែរ” តាមរយៈតេឡេក្រាមកាលពីថ្ងៃទី២០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ នេះ។ ប៉ុន្តែយើងមិនទាន់ដឹងទេថាតើការដាក់ការសង្ស័យនេះជាការពិតឬយ៉ាងណា? លោក...

តើការព្យាយាមស្វែងរកប្រភពនៃវីរុសកូវីដ-១៩ របស់សហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បីអ្វី?
សហរដ្ឋអាមេរិកបានព្យាយាមម្ដងហើយ ម្ដងទៀតក្នុងការស្វែងរកប្រភពនៃវីរុសកូវីដ-១៩ ដោយផ្អែកទៅលើការសន្និដ្ឋានមួយ គឺវីរុសនេះបានលេចធ្លាយចេញពីមន្ទីពិសោធន៍នៃទីក្រុងវូហាន ប្រទេសចិន ទោះបីជាមានការជំទាស់និងបដិសេធពីប្រទេសចិនក្ដីទាក់ទងទៅនឹងការសន្និដ្ឋាន ឬទ្រឹស្ដីនៃការផ្ទុះចេញពីមន្ទីពិសោធន៍របស់ខ្លួន។ ជាមួយគ្នានេះដែរ អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) ក៏បានធ្វើសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ស្ដីពីប្រភពនៃវីរុសនេះផងដែរថាភាគរយតិចតួចណាស់ដែលជំងឺនេះ គឺបង្កើតឡើងដោយមនុស្ស ប៉ុន្តែវាមានភាគរយខ្ពស់ក្នុងការឆ្លងពីសត្វច្រើនជាង។ នាពេលថ្មីៗនេះប្រធានាធិបតីនៃសហរដ្ឋអាមេរិកលោក Joe Biden បានកំណត់ពេលវេលាជាថ្មីម្ដងទៀតសម្រាប់ក្រុមស្រាវជ្រាវរបស់ខ្លួន ឱ្យសិក្សាស្រាវជ្រាវសារជាថ្មីម្ដងទៀតដោយតម្រូវឱ្យធ្វើសេចក្ដីរាយការណ៍ជូនលោកវិញក្នុងរយៈពេល ៩០ ថ្ងៃស្ដីពីប្រភពនៃវីរុសកូវីដ-១៩។ គួរឱ្យកត់សម្គាល់ផងដែលថា បន្ទាប់ពីលោក Joe Biden...

ការជម្លៀសនៃប្រជាជនអាមេរិកតែងតែជាសញ្ញានៃការបង្ហូរឈាមនៃជាតិសាសន៍ដ៏ទៃ
បន្ទាប់ពីការលុកលុយក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថានអស់រយៈពេលប្រមាណជាង ២០ ឆ្នាំមកសហរដ្ឋអាមេរិកក៏បានប្រកាសដកទ័ពចេញពីទីនោះ ដែលលោកប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកលោក Joe Biden បានធ្វើការប្រកាសកាលពីខែមេសាកន្លងទៅដោយចាប់ផ្ដើមដកចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែមេសា ហើយសម្រាប់ការដកទ័ពនេះផងដែរត្រូវបានប៉ានស្មានថានឹងដកចេញទាំងអស់ត្រឹមថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញានេះ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ គិតមកត្រឹមថ្ងៃទី១៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ នេះក្រុមតាលីបង់បានធ្វើការគ្រប់គ្រងស្ទើរតែទាំងស្រុងទៅលើប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថានទៅហើយដោយ ចំណាយពេលមិនដល់ដប់ថ្ងៃនោះឡើយ។ ស្របពេលដែលប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថានកំពុងតែធ្លាក់ចូលទៅក្នុងភាពចលាចល បាត់បង់ប្រទេសទាំងមូលទៅឱ្យក្រុមតាលីបង់ សហរដ្ឋអាមេរិកដែលជាដើមចមនៃវិបត្តិបានបញ្ចូនឧទ្ធម្ភាគចក្រដើម្បីជម្លៀសប្រជាជនរបស់ខ្លួនចេញពីទីក្រុងកាប៊ូល ប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន។ រូបភាពនៅស្ថានទូតអាមេរិកក្នុងទីក្រុងកាប៊ូល ប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន ជាមួយគ្នានេះដែរលោក Joe...

តើការសន្យារបស់ជប៉ុនទាក់ទងទៅនឹងការរក្សាស្តង់ដារទឹកនៅហ្វូគូស៊ីម៉ាជាសន្យាខ្យល់ឬយ៉ាងណា?
បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលជប៉ុនបានប្រកាសពីសេចក្ដីសម្រេចកាលពីខែមេសាកន្លងទៅ ស្ដីពីការបញ្ចេញកាកសំណល់ដែលមានផ្ទុកជាតិកខ្វក់នុយក្លេអ៊ែដែលត្រូវបានបំផ្លាញដោយគ្រោះរញ្ជួយដី និងស៊ូណាមិប្រមាណជាង១០ឆ្នាំមុនទៅក្នុងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិច គ្រោងនឹងចាប់ផ្ដើមពីឆ្នាំ២០២៣ ប្រទេសដែលមានព្រំទឹកជាប់និងផ្លូវទឹករួមជាមួយជប៉ុនបានបញ្ចេញប្រតិកម្មជាខ្លាំងដោយមានក្ដីបារម្មណ៍អំពីផលប៉ះពាល់ផ្សេងៗទៅលើប្រជាជនរបស់ខ្លួន។ រួមជាមួយគ្នានេះដែរអ្នកជំនាញ សមាគមអ្នកនេសាទ និងសកម្មជនបរិស្ថានមួយចំនួនទៀតក៏បានធ្វើការប្រឆាំងនឹងការសម្រេចចិត្តមួយនេះផងដែរ រហូតឈានទៅដល់ការដាក់ញត្តិប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលជប៉ុនទៀតផង។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ជប៉ុនបានអះអាងថាការបញ្ចេញនេះគឺមានសុវត្ថិភាពដោយហេតុថាទឹកទាំងនោះត្រូវបានកែច្នៃដើម្បីយកសារធាតុវិទ្យុសកម្មចេញស្ទើរតែទាំងស្រុង និងត្រូវពន្យាពេលយ៉ាងយូរទៀតផងដែរមុននឹងបញ្ចេញ។ ផែនការនៃការបញ្ចេញកាកសំណល់នុយក្លេអ៊ែនេះមានការគាំទ្រពីទីភ្នាក់ងារថាមពលអាតូមិកអន្តរជាតិផងដែរ ដែលបានអះអាងថាសកម្មភាពនេះ គឺស្រដៀងគ្នាទៅនឹងការចោលកាកសំណល់នៅរោងចក្រដទៃទៀតនៅជុំវិញពិភពលោកដែរ ក៏ប៉ុន្តែបើយោងទៅតាមការព្យាករណ៍ របស់មជ្ឈមណ្ឌល Geomar Helmholtz របស់ប្រទេសអាឡឺម៉ង់ «នៅពេលដែលទឹកសំណល់ចេញពីរោងចក្រថាមពលនុយក្លេអ៊ែរហ្វូគូស៊ីម៉ាត្រូវបានរំសាយចូលទៅក្នុងសមុទ្រសារធាតុវិទ្យុសកម្មនឹងសាយភាយដល់បរិស្ថាននឹងប៉ះពាល់ដល់ សភាវៈទាំងអស់នៅជុំវិញមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកក្នុងរយៈពេល ៥៧ ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ»។...

តើរឿង Chernobyl នៅប្រទេសជប៉ុនយ៉ាងដូចម្តេច?
កាលពីពេលថ្មីៗនេះ តុក្កតា “ជប៉ុន” មួយបានក្លាយជាប្រធានបទដ៏ក្តៅគគុកដែលត្រូវបានគេយកមកពិភាក្សាគ្នានៅក្នុងបណ្ដាញសង្គម ដែលជាឈុតឆាកនៃរឿង “The Master of Taste Volume 25” ដែលបោះពុម្ពផ្សាយនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៩ ។ ជាក់ស្ដែងនៅក្នុងឈុតមួយនេះ គឺបានបង្ហាញពីការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងអំពី “ការប្រមូលផ្តុំវិទ្យុសកម្មខ្ពស់ត្រូវបានគេរកឃើញនៅក្នុងមីអ៊ីតាលី (spaghetti) ដែលនាំចូលពីប្រទេសអ៊ីតាលី” ហើយវាបានបង្ហាញពីការថប់បារម្ភវិទ្យុសកម្មនៅក្នុងប្រទេសជប៉ុនបន្ទាប់ពីឧប្បត្តិហេតុនុយក្លេអ៊ែរ Chernobyl ។ តុក្កតាភាសាជប៉ុន “The...

តើប្រទេសកម្ពុជាអាចនឹងក្លាយជាប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ទីពីរដែលឬទេ?
នាពេលថ្មីៗនេះប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានញុំាញីនិងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីសហរដ្ឋអាមេរិក ជាពិសេសនោះគឺការចោទប្រកាន់មកលើមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាម។ ការចោទប្រកាន់នេះត្រូវបានសាធារណៈជនយល់ថាជាការចោទប្រកាន់ដោយគ្មានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់ ហើយជាការចោទប្រកាន់ទាំងស្រុងមកលើប្រទេសកម្ពុជា។ ជាក់ស្ដែងការចោទប្រកាន់នេះមិនមែនជាលើកទីមួយនោះឡើយដោយយើងអាចពិនិត្យទៅលើបញ្ហានៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ផងដែលដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបានចោទប្រកាន់ដោយ គ្មានអំណះអំណាងច្បាស់លាស់ដែលបន្តរហូតទៅដល់ការឈ្លានពានលុកលុយនិងបង្ហូរឈាមទៀតផងដោយសំអាងថា រដ្ឋភិបាលអីរ៉ាក់ដែលដឹកនាំដោយលោក Saddam Hussien បានធ្វើទារុណកម្មមកលើជាតិសាសន៍របស់ខ្លួននិងបរាជ័យក្នុងការការពារប្រជាជាតិរបស់ខ្លួន និងបានផលិតសព្វាវុធដែលជាការកម្រាមកំហែងដល់សុវត្ថិភាពក្នុងតំបន់និងពិភពលោកដែលមានដូចជាអាវុធជីវសាស្រ្ត និងបន្តអភិវឌ្ឍអាវុធនុយក្លេអ៊ែរដោយលួចលាក់ជាដើម។ លើសពីនេះទៅទៀតសហរដ្ឋអាមេរិកបានបន្តចោទប្រកាន់ទៀតថាអីរ៉ាក់បានផ្គត់ផ្គង់សព្វាវុធទាំងនោះទៅកាន់ក្រុមភេរវកម្មទៀតផង។ រហូតមកដល់ពេលនេះការចោទប្រកាន់នោះមិនទាន់បានបង្ហាញភស្ដុតាងណាមួយជាក់លាក់ដើម្បីយកមកបង្ហាញជូនពិភពលោកនៅឡើយទេ ព្រមទាំងបានបន្សល់ភាពរកាំររូសជាច្រើននៅក្នុងប្រទេស។ ការបំផ្លាញដោយសារសង្រ្គាមក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក រូភាពពី BBC News ជាមួយគ្នានេះដែលសហរដ្ឋអាមេរិកក៏បានប្រើប្រាស់មធ្យោបាយប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះដែរមកលើប្រទេសកម្ពុជាដោយចោទប្រកាន់ថាកម្ពុជាបាន អនុញ្ញាត្តិឱ្យចិនដាក់មូលដ្ឋានទ័ពនៅក្នុងមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាម ហើយនេះជាអ្វីដែលមិនមែនជាការពិតនោះឡើយ។ ដូច្នេះអ្វីដែលមិនមែនជាការពិតគឺមិនអាចបកស្រាយឬគ្មានមធ្យោបាយណាដែលអាចបញ្ចុះបញ្ចូលគេឱ្យយល់ស្របនឹងយើងនោះឡើយ។ បញ្ហានេះមិនមែនជាលើកទីមួយនោះឡើយដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបានចោទប្រកាន់មកលើប្រទេសកម្ពុជា...

អាមេរិកមានអាកប្បកិរិយាគួរឱ្យស្អប់ខ្ពើមចំពោះកម្ពុជា
នៅដើមឆ្នាំ ២០១៩ អាមេរិកបានធ្វើការវិភាគ និងប្រៀបធៀបរូបថតផ្កាយរណបនៃមូលដ្ឋានសមុទ្ររាម បានឃើញអគារទាំងពីរដែលខ្លួនបានជួយពីមុនត្រូវបានកម្ទេចចោល ទន្ទឹមនឹងនេះគេបានឃើញនាវានិងទាហានចិនមាននៅក្នុងមូលដ្ឋានសមុទ្ររាម ដោយហេតុផលទាំងនេះអាមេរិកបានសន្និដ្ឋានថាមូលដ្ឋានសមុទ្ររាម មានវត្តមានយោធាចិន ទាមទាឱ្យកម្ពុជាបញ្ឈប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយប្រទេសចិននិងបង្ហាញពីស្ថានភាពនៃមូលដ្ឋាននេះ។ ក្នុងករណីកម្ពុជាយើងច្រានចោលមិនធ្វើតាមការទាមទារបស់អាមេរិក អាមេរិកបានចាប់ផ្តើមផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិតក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំ។ ទន្ទឹមនឹងនេះដែរអាមេរិកបានបញ្ជូនបុគ្គលិកឱ្យទាក់ទងជាមួយមន្រ្តីយោធានិងនយោបាយជាន់ខ្ពស់កម្ពុជាយើងដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលនិងដាក់សម្ពាធហើយថែមទាំងបានអនុម័ត ការដាក់ទណ្ឌកម្មជាបន្តបន្ទាប់ក្នុងគោលបំណងឱ្យកម្ពុជាយើងធ្វើតាមការទាមទារបស់គេ ។ បន្ទាប់ពីអនុរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកលោកស្រី Wendy Sherman បានមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជានាថ្ងៃទី១ ខែមិថុនា រងសម្ពាធពីសហរដ្ឋអាមេរិក កម្ពុជាបានយល់ព្រមឱ្យអនុព័ន្ធយោធាមកទស្សនាមូលដ្ឋានសមុទ្ររាម នៅថ្ងៃទី១១ ខែមិថុនា។ ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីដំណើរទស្សនកិច្ចនេះស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជាបានបង្ហោះសារនៅលើគេហទំព័រហ្វេសប៊ុកស្តីបន្ទោសថាទស្សនកិច្ចនេះត្រូវបានផ្អាកដោយសារភាគីកម្ពុជា...

ប្រៀបធៀបសណ្ឋាននៃបដិវត្តពណ៌ក្នុងប្រទេសគុយបា និងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
នាពេលថ្មីៗនេះប្រជាជនគុយបារាប់ពាន់នាក់បានប្រមូលផ្ដុំគ្នាដើម្បីធ្វើការប្រឆាំងតវ៉ានឹងរដ្ឋាភិបាលផ្ដាច់ការដែលបណ្ដាលមកពីកត្តាមួយចំនួន ដូចជាយុទ្ធនាការនៃការប្រឆាំងនឹងជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩នៅមិនទាន់មានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់នៅឡើយដោយអត្រាអ្នកឆ្លងនិងបាត់បងជីវិតនៅតែបន្តកើនឡើង កង្វះខាតស្បៀងអាហារ ជាពិសេសនោះ គឺវិបត្តសេដ្ឋកិច្ច អ្នកសេដ្ឋកិច្ចវិទូបានព្យាករណ៍ថាអតិផរណានឹងកើនឡើងរហូតដល់ទៅ ៩០០ ភាគរយនៅក្នុងឆ្នាំនេះ។ លោក Migual Díaz-Canel ប្រធានាធិបតីនៃប្រទេសគុយបា បានធ្វើការស្ដីបន្ទោសដល់អតីតប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកលោក Donald Trump ដែលបានដាក់ទណ្ឌកម្មពាណិជ្ជកម្មមកលើប្រទេសរបស់ខ្លួនឡើងវិញ និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមម៉ាហ្វីយ៉ាអាមេរិក-គុយបា។ លោកប្រធានាធិបក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថា ប្រសិនបើការញុះញុងផ្សេងៗទៀតបន្តកើតមានទៀត លោកនឹងមិនលើកលែងឱ្យនោះឡើយ។ ទន្ទឹមគ្នានេះដែរ សហរដ្ឋអាមេរិកបានសម្ដែងការគាំទ្រដល់ក្រុមបាតុករ ព្រមទាំងព្រមានចំពោះអំពើហិង្សាណាដែលកើតមានឡើងចំពោះក្រុមបាតុករ។ ក្នុងរូបភាពនេះត្រូវបានគេហៅថា...

បានខ្លួនគេហើយបោះបង់គេចោល
ពេលដែលអាមេរិកដកទ័ពចេញពីអាហ្វហ្គានីស្ថាន ក្រុមតាលីបង់បានរឹបអូសយ៉ាងលឿននូវសម្ភារៈយោធារបស់ទ័ពអាហ្វហ្គានីស្ថាន ដីធ្លី និងធនធានផ្សេងៗទៀត រួមទាំងរថយន្តដឹកទំនិញ និងរថយន្តម៉ាក Humvees ជិត ៧០០គ្រឿងរបស់កងកម្លាំងអាហ្វហ្គានីស្ថាន រថពាសដែក និងប្រព័ន្ធកាំភ្លើងធំជាច្រើនគ្រឿង ក៏ត្រូវបានរឹបអូសផងដែរ។ រថយន្ដទាំងនេះ អាចដើរតួជាអ្នកដឹកជញ្ជូនអាវុធរបស់ពួកតាលីបង់។បើតាលីបង់មានលទ្ធភាពផ្គត់ផ្គង់ប្រេង នោះឃ្លាំងរថយន្តរបស់ពួកគេនឹងកើនឡើង ដែលអាចជាការគំរាមកំហែងដ៏ធំមួយដល់រដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្គានីស្ថាន។ អាមេរិកដកកងទ័ព ពីអាហ្គានីស្ថាន យោធាអាហ្វហ្គានីស្ថានជាង ៣០០នាក់បានរត់ភៀសខ្លួនទៅតាហ្ស៊ីគីស្ថាន ។ ជាមួយគ្នានេះ គ្រឿងបរិក្ខារយោធាអាមេរិក ដែលបានបរិច្ចាគ...